Groen binnenstedelijk wonen voor gezinnen - Initiatiefplan Tilburg
18 februari '20
Het initiatiefplan Tilburg was een ruimtelijke en programmatische verkenning, waarbij we de meest opmerkelijke onderzoeksresultaten van Tilburg uit de Brabantstadstudie en de behoeften van de gemeente Tilburg bij elkaar hebben gevoegd. Gezinnen willen in de binnenstad - blijven- wonen, de binnenstad moet vergroenen, er is behoefte aan veilige speelplekken in de binnenstad én er is behoefte aan rustige en stille plekken binnen de bestaande binnenstedelijke dynamiek...
Brabantstadstudie: mis-match
In de Brabantstadstudie ontdekten de volgende mis-match: gezinnen hebben de behoefte om in de binnenstad te wonen, dicht bij stedelijke voorzieningen. Maar deze behoefte lijkt haaks te staan op de wensen die gezinnen tegelijkertijd aan hun leefomgeving stellen: een veilige, groene plek met rust en dynamiek, die voldoet aan de wensen van de ouder en de wensen van opgroeiende kinderen. Deze tegenstrijdige behoeften en wensen hebben wij gekoppeld aan één van de speerpunten van de gemeente Tilburg: hoe houden wij gezinnen in de stad. De vraag die we gezamenlijk met de gemeente en ontwerpers hebben geformuleerd, was niet zozeer 'wáár in de stad kunnen gezinnen wonen', maar 'hoe kan en wil een gezin wonen' in de stad?
Initiatiefvoorstellen Brabantstadstudie
Op basis van de bevindingen en conclusies van alle (deel-)onderzoeken van Brabantstadstudie zijn initiatiefvoorstellen gemaakt voor diverse (theoretische) locaties en/of voor de implementatie van trends en ontwikkelingen die naar voren zijn gekomen. Hiermee leggen we nadrukkelijk de link tussen theorie (nieuw opgedane kennis over de woonopgaven in de steden) en praktijk (waarin we dagelijks samen met diverse stakeholders werken aan het realiseren van de beste woon- en leefomgevingen).
Het máken van de initiatiefplannen is daarbij belangrijker dan de uitkomst ervan. Als onderdeel van het totaalonderzoek leren de initiatief-voorstellen ons namelijk op andere manieren opgaven te benaderen en processen in te richten en samen te werken met nieuwe coalities en andere professionele relaties. Niet alleen de aanpak, ook het type locatie is steeds anders; geen eigen grondposities, wel uiteenlopend in o.a. schaalgrootte, (binnen-)stedelijke ligging, huidige functie en gebiedseigen kwaliteiten.
De komende weken lichten we de verschillende initiatiefvoorstellen toe.
Complexe programmatische vraag
De nabijheid van stedelijke voorzieningen – zoals kinderopvang, maar ook het makkelijk kunnen doen van boodschappen, het drinken van een bakje koffie dicht bij scholen - is, net als voor andere groepen mensen, voor gezinnen misschien wel van nadrukkelijk belang.
Een andere vereiste zijn tegelijk veilige, groene speelplekken in combinatie met ontmoetingsruimten voor ouders; plekken waar kinderen in de 1e levensfase onder toeziend oog van de ouder(s) kunnen spelen, in een later stadium zelfstandig kunnen spelen, en waar ouders elkaar kunnen treffen en de zorgen van alledag met elkaar bespreken.
Tot slot is voor de binnenstad zelf, waar druk en chaos bestaan, een belangrijke kwaliteit juist een plek om je even terug te trekken, een plek die stilte en rust biedt. Dus, alles bij elkaar opgeteld, een complexe programmatische vraag.
Context: een vrije oefening
We hebben een vrije oefening gedaan op een complexe binnenstedelijke locatie, het Louis Bouwmeesterplein, waarbij we sterk programmatisch hebben ingezet. De locatie bestaat uit achterkanten met een aanzienlijke parkeergarage waarbij zelfs extra capaciteit gewenst is. De locatie is ongedefinieerd, de ruimte loopt weg én de locatie beperkt de voor de binnenstad belangrijke verbindingen. Van een 'plein' is eigenlijk helemaal geen sprake. Toch kent de locatie - door het ruim aanwezige groen, de verhoogde binnenstraat van een aangrenzende portiekflat én de parkeergarage zelf - potentiële kansen én aansluiting bij de plannen voor het Forum. Kortom, een locatie waarbij we betekenis voor de stad Tilburg kunnen genereren.
Voorstel: een bezielde stadswijk
Door verrijking en herschikken van de bestaande functies en/of commerciële voorzieningen in het gebied wordt de aanhechting met het centrum logisch hersteld. Door het toevoegen van 4 lagen gezinswoningen aan de randen van het park, ontstaat sociale controle én gebruik van het park. Bestaande parkeergelegenheid tillen we een laag op, wordt als een groot ecologisch insectenhotel speels 'vergroend', en we vermeerderen het aantal parkeerplaatsen; zo ontstaat een overdekt platform voor spel, food en cultuur. Een platform dat geactiveerd kan worden door bijvoorbeeld de diverse spelers in het gebied, zoals de supermarkt, theater, bewoners, onderwijs en klein ondernemerschap. Op deze wijze levert de locatie een verbindende bijdrage aan de stad: als bezielde stadswijk waar rust en dynamiek elkaar verborgen weten te vinden.
Samen komen we verder
Middels workshops met de gemeente Tilburg, LOLA en Hans Wijffels hebben we gestudeerd op het bijeenbrengen van de verschillende behoeften op een plek in de binnenstad. Een groene, veilige en gezonde speel- en woonomgeving, met een mix van commercieel programma én woonprogramma. Zodat er naast gezinnen ook ouderen, alleenstaanden en starters een plek kunnen vinden in een groene, veilige, rustige en toch dynamische binnenstad.
En ja, samen komen we verder. Daarom nodigen we heel graag partijen, stakeholders en/of ondernemers uit om met elkaar de verdere verkenning aan te gaan!
Meer informatie?
Neem contact op met Elisabeth Boersma: [email protected] / 06-24580545.
